شجریان خسرو آواز ایران، جاودانه کنار مردم

یاران موافق همه از دست شدند

در پای اجل یکان یکان پست شدند

خوردیم ز یک شراب در مجلس عمر

دوری دو سه پیشتر ز ما مست شدند

داریوش معمار- محمد رضا شجریان خسرو آواز ایران پس از یک دوره طولانی مبارزه با بیماری سرطان امروز از میان مردمی که دوستش داشتند رفت. او نه از مردم که از متخصصان کنترل فرهنگی و همه آنها که انتقادهای او و همراهی‌اش با مردم را بر نمی‌تابیدند در یک دهه پایانی عمرش بی‌مهری فراوان دید، تا آنجا که لب به سخن گشود و گفت: اجازه نمی‌دهند برای مردم خودم و در سرزمین خودم بخوانم.

رنج هنرمند بودن خصوصاً اگر بخواهی هنرمندی میان مردم باشی نه در آغوش دیگری اندوه دو چندان است. فرق نمی‌کند محمدرضا شجریان باشی یا شاعری منتقد، سرنوشت یکی است جوری محاصره می‌شوی و از همه چیز منع می‌شوی که دیگر میل و رغبتی نه برای ماندن می‌ماند.

اما اینها همه یکسوی تاریخی است که نوشته می‌شود، روی دیگر روی فرهیختگی و مهربانی است که جاودانگی به ارمغان می‌آورد. هنرمند و انسان اهل مقاومت و کُرنش نکردن را بزرگ می‌کند و در صدر می‌نشاند. تردید ندارم اگر کرونا نبود فردا برای بدرقه پیکر خسرو آواز میلیون‌ها شیفته صدا و صبوری او به خیابان می‌آمدند و آوازهایش را می‌خواندند. او صدای مردم بود، صدایی عمیق و بی‌مانند و قابل ستایش، شجریان بزرگی فرهنگ‌ساز بود که تاریخ مانند او را آنچنان که او بود، دوباره نخواهد دید.

محمدرضا شجریان تنها صدا نبود، روح زمانه‌ هم بود، زمانه‌ای که سیاست‌های حقیر با تندی حرمت هنر را نگه نمی‌دارند و تلاش می‌کنند از همه چیز و همه کسی بهره ببرند و هر کسی را تحقیر و سرکوب کنند.

باید صریح بنویسیم، برای شجریان باید صریح نوشت، زیرا هر روز نه مانند او متولد می‌شود و نه چشم از این جهان فرو می‌بندد. باید صریح بنویسیم که صد البته حق امثال شجریان است که هم مدافع سخن و فرهنگ باشند و هم منتقد محدود کردن هنر و آزادی شوند. حق شجریان بود که چنان کنار مردم باایستد که مردم صدای او را با روح و جان خود در گذر هزار ساله تاریخ زبان و شعر فارسی احساس کنند. اما حق آن دیگری نیست که بر شجریان بتازد، دست او را ببندند و آوازش را خاموش کنند، زیرا نمی‌تواند، تاریخ به او این اجازه را نمی‌دهد.

این ستمکاری است و امروز که گویی بنا به وصیت خسرو آواز ایران قرار شده خاک او مجاور خاک اخوان و فردوسی برپا شود، باید برای نسل‌ها و دوران‌ها داستانی بماند از مردی که آواز مردم بود و برای اینگونه ماندن بهایی سنگین از جنس رنج‌های همین مردم پرداخت کرد.

آقای شجریان نمی‌گویم خدا حافظ زیرا بارها و بارها تا روزی که زنده هستم صدای شما را خواهم شنید، دیگران هم فکر نمی‌کنم با شما وداع ‌کنند زیرا جاودانه در قلب‌ها هستید و بر روح و وجود دوران‌ها نشسته‌اید.