داریوش معمار روزنامهنگار باسابقه حوزه اقتصادی است که بیش از بیست سال سابقه کار در صنعت پتروشیمی ایران دارد. او این سلسله گزارشها را در خصوص فعالیتهای شرکت نویدزر شیمی، مجموعههای وابسته به غلامحسین مطهری اصل و حسین نجفی اصل صاحبان هلدینگ پتروشیمی خاور، شهرک باستیهیلز و کلارک و وابستگان ایشان مینویسد.
***
روزنههایی برای درک دلایل نصف شدن سود شرکت پتروشیمی امیرکبیر
داریوش معمار- چطور سود سالانه "پتروشیمی امیرکبیر" با وجود افزایش فروش این شرکت در یکسال گذشته نصف شده است؟ پاسخ ساده است:" مدیریت شرکت خصولتی، منافع و مسائل بخش خصوصی و میلیونها یورو و صدها میلیارد تومانی که با عجله در امارات به نرخ درهم جابهجا شدهاند"، برای بخش خصوصی که از این جیب به آن جیب است و بخش دولتی که اساساً در این موارد جیبی ندارد، از دست رفتن اموال عمومی و حقوق بیتالمال است.
فشار، تهدید و تخریب
از زمان انتشار نخستین مطلب در خصوص گروه "غلام حسین مطهری اصل"، "نوید زرشیمی" و نماینده ایشان "محمود مجیب" و پرونده قضایی آن گروه، خبرسازی و تهدید زیادی علیه نگارنده صورت گرفت. با انتشار گزارش عملکرد "اسدالله غلامپور" مدیر عامل فعلی پتروشیمی امیرکبیر و طرح سئوالاتی در خصوص دلایل نصف شدن سود سهام شرکت در سال مالی گذشته، با وجود افزایش میزان فروش و طرح سئوالاتی در خصوص دلایل معاملات انحصاری در فروش خارج با چند شرکت خاص به صورت مذاکرهای، حجم وسیعی از تخریب و اخبار کذب در خصوص نگارنده در فضای مجازی منتشر شد و نگارنده به اشکال مختلف تهدید شد.
انتشار مطلبی در خصوص شائبههای موجود پیرامون استخدام نزدیک به 300 نفر طی دوازده ماه در شرکت پتروشیمی امیرکبیر، که نزدیک به صد نفر از ایشان طبق اسامی منتشر شده از وابستگان سیاسی و غیر بومی بودهاند، موجب روانه شدن سیل تهمتها در گروههای مجازی جهت بستن دهان نگارنده شد.
رسانه افشاگر فساد، در خط نخست آسیب دیدن و تخریب شدن است. اما یک مسئله روشن است، حتی اگر تمامی تهمتهای منتشر شده در طول این چند روز در مورد نگارنده درست بود، باز هم تغییری در اصل موضوع این پروندهها حاصل نمیشد و لازم است مرتکبان پاسخگوی عمل خود برابر افکار عمومی مراجع قانونی باشند.
گزارش نحوه انجام معامله چند میلیون یوررویی با پرداخت ارزی در کشور دبی
گزارش زیر در مورد "معاملهای چند میلیون یوریی با ارزش نزدیک به 150 میلیارد تومان" است، به همراه "17 صفحه مستندات" آن که به نظر شبهات فراوانی دارد. پرونده این معامله با شکایت شرکت خارجی در بازرسی کل کشور تشکیل شده و تصمیمی در مورد آن اعلام شده که قطعا با در نظر گرفتن مستندات منتشر شده در این گزارش جای سئوال فراوانی دارد.
در سالهای 95 و 96 پروژهای تحت عنوان: "پساب کولینگ واحد الفین پتروشیمی امیرکبیر" جهت نصب فیلتر جانبی و نصب سیستم تزریق مواد شیمیایی برای بهبود وضعیت زیست محیطی و صرفهجویی در هزینههای آب مصرفی شرکت تعریف شد. ارزش اولیه انجام این پروژه چیزی معادل 2 میلیون یورور در حدود 50 میلیارد تومان با ارزش ریال امروز، برآورد شده بود.
در آن زمان پس از مذاکرات اولیه انجام شده با شرکت مشاور" LINDE"( شرکت گارانتی کننده واحد الفین پتروشیمی امیرکبیر) ، شرکت ENVIROCHEMIE به عنوان شرکتی صاحب صلاحیت و معتبر در این خصوص معرفی و مقرر شد، با تجهیزات آلمانی این پروژه را به انجام برساند.
پس از برگزاری جلسات فنی، توافق و امضاء تفاهمنامه رازداری بین امیرکبیر و شرکت فوق، پیشنویس قرارداد به مبلغ دو میلیون و یکصد و هفتاد و سه هزار یورو جهت انجام این پروژه منعقد و به کمیسیون معاملات امیرکبیر ارسال گردید.(پیوست یک)
با نظر کمیسیون معاملات مقرر شد برای حصول اطمینان بیشتر از صحت مبلغ پیشنهاد داده شده از پنج شرکت معتبر بینالمللی دیگر استعلام قیمت دریافت شود، پس از بررسی دو ماهه مشخص گردید پیشنهاد شرکت ENVIROCHEMIE به لحاظ مالی با توجه به کیفیت تجهیزات مناسب بوده است.
در این دوره "اسدالله غلامپور" به عضویت هیئت مدیره شرکت و ریاست کمیسیون معاملات درآمد.(در خصوص نحوه انتصاب ایشان پیشتر توضیح داده شده است)
در مورخ 20/09/97 در بحبوحه انتقال مدیر عامل وقت شرکت و عضو هیئت مدیره "مهندس سلیمانی" به شرکت سایپا، با اصرار آقای اسدالله غلامپور مقرر شد مجدداً پیشنهاد مالی از شرکت ENVIROCHEMIE در خصوص پروژه مورد نظر اخذ گردد. اما باتوجه به فرا رسیدن سال نو میلادی، شرکت مورد نظر اعلام کرد قیمت جدید را پس از تعطیلات اعلام خواهد کرد.
در مورخ 05/12/97 با نظر غلامپور کمیسیون معاملات مقرر میکند قیمت پروژه به صورتEPC از چند شرکت دیگر اخذ شود و با معرفی شرکتهای مندرج در صورت جلسه مورخ 12/12/97 کمیسیون معاملات شرکت(به پیوست) در نهایت سه فقره پیشنهاد از شرکتهای "ژرف پترو تامین"(JPS)، "آزند آراز"و ALMANAHEL گرفته میشود. این پیشنهادها طی یک هفته جهت این پروژهای بزرگ دریافت شده است که نشان از عجله برای انجام این موضوع دارد.
در این میان گمانههایی در خصوص همکار بودن این سه شرکت مطرح میشود، که طبق مستندات مطرح شده و اسناد منتشره میتوان آن را بررسی کرد.
در جلسه کمیسیون معاملات شرکت، ضرورت بررسی پیشنهادها در "کمیته فنی-بازرگانی" پیش از بازگشایی پاکات طرح میشود. اما در روز 12/12/97 با پیگیری اسدالله غلامپور قرار بر تشکیل جلسه و بازگشایی پاکات بدون گرفتن صلاحیت فنی جهت تایید نهایی میشود.
در زمان جلسه، اعضاء اصرار میکنند تا زمان رسیدن پیشنهاد مالی و فنی شرکت ENVIROCHEMIE به جهت کشف قیمت قبلی، موضوع جلسه به تعویق بیافتد، اما با مخالفت اسدالله غلامپور این نظر رد میشود.
پس از بازگشایی پاکات کمترین قیمت مربوط به شرکت "آزند آراز" به مبلغ چهار میلیون و نهصد و پنجاه و چهار هزار یورور بود که دو میلیون و نهصدهزار یورو(معادل ریالی 70 میلیارد تومان) از پیشنهاد یکسال قبل شرکت ENVIROCHEMIE بیشتر بود، قابل ذکر است تجهیزات شرکت آزند آراد ساخت کشور کره جنوبی و تجهیزات شرکت ENVIROCHEMIE ساخت کشور آلمان بود که قطعاً به لحاظ سطح فنی مرغوب تر است.
اما نکته مهم این است که پیشنهاد تجهیزات کرهای، پیشتر توسط شرکت JPS با همین مشخصات ارسال شده و در کمیته فنی رد شده بود و این بار توسط شرکت" آزند آراز" ارسال شده بود. این مسئله که هر دو شرکت سابقه ارائه یک پیشنهاد کاری و فنی مشابه را دادهاند، میتواند نشانه پوششی و همکار بودن این دوشرکت باشد.
اما در نهایت باتوجه به اصرار کمیته فنی مبنی بر ممکن نبودن انجام این پروژه با تجهیزات کرهای، شرکت دوم یعنی همان JPS را با پیشنهاد قیمت پنج میلیون هشتصد و هشتاد و پنج هزار یورو برای تجهیزات آلمانی برنده اعلام میکنند، یعنی مبلغی معادل سه میلیون و یکصد و هشتاد و پنج هزار یورو(یعنی بالغ بر 85 میلیارد تومان) بالاتر نسبت به قیمت پیشنهادی شرکت ENVIROCHEMIEکه مورد تایید شرکت LINDE گارانتی کننده واحد الفین هم بود.
برنده مناقصه در آن شرایط درخواست 70 درصد پیش پرداخت داشت که بر خلاف عرف تجارت در صنعت نفت و پتروشیمی است. جالب اینکه بخش مهم این مبلغ(50درصد) به سرعت و نقدی با وجود عدم ارائه ضمانت نامه کافی به ایشان پرداخت گردید.
ابهامات معامله چند میلیون یورویی( یکصد و پنجاه میلیارد تومانی)
- چرا معامله ای که با قیمت پنجاه و پنج میلیارد تومان (با توجه به ارزش امروز یورو) میتوانست انجام شود، با قیمت یکصد و چهل و هفت میلیارد تومان انجام شده است؟
-چرا پاکتهای پیشنهاد قیمت شرکت ENVIROCHEMIE که پیشتر همه مراحل فنی و قراردادی آن طی شده بود کنار گذاشته شد و تنها شرکتی که تائیدیه فنی انجام این کار را داشته نادیده گرفته شده است؟
- چطور امکان دارد در یک صورتجلسه هم برنده مناقصه مشخص شود و هم تکلیف شود که از شرکت دیگری استعلام قیمت به روز برای همان مناقصه گرفته شود و با سرعت بدون اینکه پاسخ استعلام شرکت خوانده شود، با وجود اختلاف نزدیک به صد میلیارد تومانی در قیمت پیشنهادی، مبلغ 50 درصد پیش پرداخت (معادل کل قیمت انجام پروژه با تجهیزات مشابه آلمانی توسط شرکت ENVIROCHEMIE) به شرکت برنده با یک فقره چک معادل کل مبلغ مانده پروژه در امارات به درهم پرداخت شود؟ آن هم وقتی شرکت برنده حتی ضمانت نامه بانکی کافی ندارد.
-چرا اصرار بر انتخاب شرکتJPS وجود داشته در صورتیکه صورتجلسات کمیسیون معاملات صراحتاً اعلام میکند باید صبر شود تا پیشنهاد قیمت جدید شرکت ENVIROCHEMIE بیاید ؟
- آیا این موضوع صحت دارد که در زمان انجام این کار، کارشناسان شرکت با اشاره به اینکه از طرف بانک و مدیران ارشد وزارت خانه در خصوص انجام این پروژه به این شکل(با شرکتJPS )فشار وجود دارد؛ مرعوب شدهاند؟
- میزان پیشرفت این پروژه تاکنون چقدر بوده است؟
چند سئوال از سازمان بازرسی، مسئله عکس رئیس بازرسی خوزستان
-رسیدگی به این پرونده با وجود مستندات آن چگونه بوده؟ اگر تصمیم بر رد اتهام گرفته شده در خصوص صد میلیارد مبلغ مابهالتفاوت که درصد قابل توجهای از سود سالیانه این شرکت است، سازمان بازرسی چگونه تصمیم گرفته است؟
- چطور کارشناس سابق این پرونده در سازمان بازرسی دقت نکرده است که معامله ارزی با قیمتی دوبرابر قیمت اصلی انجام کار بسته شده و نزدیک به صد میلیارد تومان اختلاف آن است. طبق اسناد پیوست شائبه این معامله روشن نیست؟
-آیا نباید این پرونده ارزی که در آن شبهات جدی وجود دارد دقیق و جدیتر توسط کارشناسان بررسی شود؟
نیاز است باتوجه به اسناد و مدارک پیوست نهادهای نظارتی دیگر در این خصوص ورود کرده و روال رسیدگی به این پرونده توسط کارشناس سابق آن را در سازمان بازرسی بررسی کنند.
-نهادهای نظارتی دیگر چقدر از موضوع این پرونده ارزی و مسائل آن مطلع هستند؟
-کارشناسان بررسی این پرونده در بازرسی کل کشور چه کسانی هستند؟ نظریه کارشناسی ایشان با وجود اسناد روشن و مشخص و اختلاف صد میلیارد تومانی چگونه قابل تحلیل و بررسی است؟
- بعضی در آن زمان گفته بودند پروندههایی از این دست را به راحتی با پول میتوان جمع کرد. آیا با توجه به چنین تصوراتی امکان منحرف شدن مسیر این پرونده وجو داشته؟
-موضوع عکس عجیب منتشر شده در سال قبل از رئیس کل بازرسی استان خوزستان که فردی خوش نام هستند برابر اسدالله غلامپور در رسانهها چیست؟(عکس در ادامه مطلب)
طرح یک نکته کلیدی
چرا "شرکت نوید زرشیمی" و "محمود مجیب" نماینده این شرکت در خصوص این پرونده سکوت کردهاند؟ آیا ارتباطی میان مسکوت ماندن این پرونده در بازرسی و تاخیر پیش آمده در رسیدگی به پرونده محمود مجیب و شرکت نوید زرشیمی وجود دارد؟ آیا میتوان تصور کرد در مدت شکل گیری "حلقه سه نفره مجیب، کریمیعلویچه، غلامپور" در هیئت مدیره پتروشیمی امیرکبیر که مسائل آن در گزارش معادله یک مجهولی غلامپور شرح داده شد، مواردی از این دست کمتر بررسی شده؟ یعنی دو پرونده مربوط به دو عضو هیئت مدیره توسط سه عضو هیئت مدیره (که آقای کریمی رئیس آن با نظر دو نفر دیگر موظف و رئیس شده) به بهترین شکل دنبال نشده است؟
جمعبندی
به زودی مسائل مربوط به جزئیاتی دیگر در خصوص معاملات و پروندههای قضایی میان دو شرکت نوید زر شیمی و امیرکبیر را در گزارشی مفصل منتشر خواهم کرد و در نهایت در گزارش آخر با جمع بندی آنچه از ابتدا در مقاله گروه مطهری اصل و نجفی اصل مالکان باستیهیلز و کلارک در تهران گفتم، نشان خواهم داد حلقه طلائی ثروت و قدرت این دو خانواده با کدام پولها و ثروتها طی یک دهه به رقمی چند میلیارد دلاری رسیده است.
مطالب فوق تنها به عنوان نمونه برای شناخت مکانیسم شبکهای این جریانها جهت کسب ثروت در صنعت پتروشیمی ایران آورده شده است تا نحوه عملکرد کل این سیستم شناخته شود.